كردەوەکانی ڕژیم و هێزە سەرکوتگەر و تیرۆریستیەکانی ژێر فەرمانی بۆ مانەوە و بەهێزكردنی دەسەڵاتی ئاخوندان، هەموو سنورەکانی ئازادی و مافی مرۆڤی پێشێل کردوە.
سەرکوت کردن و فشار هێنان بو سەر كەسانی ناڕازی و یان یارمەتیدانی ڕەوتە بناژۆخوازەکان بەرنامەو پلانی ئەم دەسەڵاتە ئەهریمەنەیەو لە ساڵی١٣٥٧ تا ئیستا کە ٤٣ ساڵ بەسەر تەمەنی نەنگینیدا تێدەپەڕێت، لە هیچ تاوانێک سەبارەت بە گەلانی ئێران بە تایبەت مرۆڤی ئازادیخواز درێغی نەکردوەو پێشێلکاری و ئازار و شکەنجە لە شێوەی لەداردان و زیندان و دەست بڕین و چاو دەرهێنان بوونەتە پێناسەی مافی مرۆڤی ئەم دەسەڵاتە دیکتاتۆر و خوێنمژە. ڕژیمی ئاخوندی ئیران لە چەند لاوە تاوانبارە بە پێشێلكردنی مافی مرۆڤ كە دەتوانین ئاماژە بەچەند خاڵی سەرەکی بكەین وەک: جیاوازی مەزهەی و ئێتنیکی و ڕەگەزی و سیاسی و هتد...
بە ئاماژە بە یاسای ئایینی داتاشراو كە بۆ سزادانی خەڵك بەكاریان دەهێنێت بریتین لە: قامچی لێدان، بڕینەوەی دەست و پێ و چاوهەڵکۆڵین و فڕێدانی سزادراو لە شوێنی بەرز و هەروەها بەردە باران کردنی ژنان و لە سێدارەدانی منداڵانی خوار ١٨ساڵ. هێزی چەكداری سوپای تیرۆریستی پاسداران کە بەهێزێکی دڕندە و تیرۆریست ناسراوە و هاوکات ناوزڕاوی یەکەمە لەناو هێرە ترۆریستیەکان، دەست لە هیچ تاوانێک نابوێرن و ئەوانە بەپاڵپشتی هێزی سەرکوتگەری دیکە وەک بەسیج و هتد..... بەردراونەتە گیانی خەڵک.
جەنایەت و سەركوتكردنی خەڵكی بێتاوان و بەتایبەت خەڵكی كوردستان و ئیعدامی پیرولاوی كورد و لە سێدارە دانی زندانیانی سیاسی لە ساڵی١٣٦٧ لە ئێران لوتکەی دڕندەیی ئەم دەسەڵاتەیە. تەجاوەزو دەستدرێژی جنسی بۆ سەر زیندانیان و وادارکردنیان بە ئێعتڕافی زۆرە ملی بابەتێکی باوی بەشی زیندانیی ئەم دەسەڵاتەیە. سنووری دەستدرێژی و تەجاوزی ئەم دەسەڵاتە سنووری ئێرانی تێپەڕاندوە و بە هاوكاریکردنی بەشار ئەسەدی مرۆڤ کوژ کە میلیونێک مرۆڤی بێتاوانی کوشتوە، پێویستە وەک پلشێلگەری مافی مرۆڤ لە سوریەش بناسێندرێت.
منداڵانی عێراق و یەمەن ڕۆژنیە نەکەونە بەر هێرشی ترۆریستی گروپەچەکدارەکانی لایەنگری ڕژیمی ئێران.
ئەو دەسەڵاتە لە ماوەی تەمەنیدا هەموو ڕێگەو شێوەكانی جینایەتكارانەی ئەنجام داوە بە ئامانجی مانەوە و درێژەدان بە حكومی دیكتاتۆریانەیدا.
بۆ ئەوەی ڕێگە بگرێ لە ڕاپەڕینی جەماوەری و هەروەها بڵاوبوونەوەی ڕێژەی تاوانەکانی سەبارەت بە مرۆڤ و مافەکانی لە ئێران، لە چەند ڕۆژی ڕابردودا خێرایی ئینترنێتی كەم كردۆتەوەو چاودێری خستۆتە سەر تۆڕە کۆمەڵایەتیەکان و ڕێگە نادات فەیسبوک و تلێگرام لە ئێراندا كار بكات و هەروەها لە ماوەی ڕابردودا كومسیونی هاوبەشی بەناو مەجلیسی کارتۆنی ئاخوندی لە كۆبونەوەیەكی بە پەلەدا قانونی سنورداركردنی ئینێرنێتی لە ئێران پەسەند كرد، بەڵام فشاری جەماوەر ئەم بڕیارە زاڵمانەی پێ هەڵوەشاندنەوە. هەروەها لە پەرەگرتنێکی خێرای پێشێلکاری و توندوتیژی لە بەرانبەر ژنان و چالاكانی مەدەنی لە كوردستان تاوی داوەتە ڕەشبگیری و بەشێکی زۆری ئەم چالاکانەی بەبیانوی بەشداری لە ئاهەنگی نەورۆز دەستگیرکردوە.
گرتنی مامۆستایانی زمانی كوردی و چالاكانی مەدەنی و ژینگەیی و وەرزشكاران و مامۆستایان و كرێکاران لە ماوەی چەند مانگی ڕابردودا زیادی کردوە.